Yaratıcı Endüstriler : Da Vinci`nin Melek Yatırımcısı Kim ?
Donatello, Michelangelo, Raphael ve tabi ki Leonardo Da Vinci. Favori Ninja Kaplumbağalarınızın isim babaları olmaları yanında (favorim Donatello tabi ki) 1360–1521 yılları arasında Rönesans döneminde Floransa’nın en çarpıcı eserlerini üretmiş olan sanatçılardır. (Bu listeye Boticelli, Brunelleschi, Verrocchio’yu da eklemek gerekir.) Bu dört ismin bir diğer ortak noktası da birçok projelerinde aynı bankacı aile tarafından finanse edilmiş olmalarıdır. Tıp ile başlayıp, tekstil sektörüne geçen ve ardından bankacı olan Medici Ailesi birçok sanat eseri üretimini finanse etmiş ve gerektiğinde sanatçılara yer açmıştır. Ailenin Rönesans dönemindeki bu faaliyetlerinin alanda eski tür bir “melek yatırımcılık” olduğunu söylemek yanlış olmaz. Yatırım faaliyetleri hem yeteneklerin ortaya çıkmasına hem de Floransa şehrinin genç sanatçıların akınına uğramasına katkıda bulunmuştur.
Yaratıcı Endüstriler Birleşik Krallık`ın Kültür, Medya ve Spor Departmanının (DCMS) tanımına göre üç boyut barındırır:
Bireysel yaratıcılık ve yeteneği barındıran
Fikri mülkiyete dayalı
İstihdam ve Refah yaratan
Resim, müzik, edebiyat, bilgisayar oyunu, sinema sektörlerinde ortaya çıkan eserler hem yaratıcının parmak izini taşıyan, aitliği bir şekilde belgelendirilmiş eserlerdir, hem de istihdam ve refah sağlayan bir iş kolu yaratmaktadırlar. Tıpkı teknoloji tabanlı inovasyon ve tasarım çalışmalarında olduğu gibi eserlerin özgün olması, eserlere sınırlı sayıda erişim olması ve tüketicide değer yaratması yaratıcı endüstrilerin katma değeri yüksek bir iş kolu olmasını sağlamıştır. Öyle ki Türkiye en büyük ihracat faaliyetleri dizi, sinema, oyun ve animasyon sektörlerinde olmuştur. Türk dizileri ilk dönemde MENA bölgesinde şimdi de Güney Amerika bölgesinde bölüm başı yüksek fiyatlara satılmaktadır. Oyun ve animasyon alanında ODTÜ ATOM programı bu alanda girişimcileri en istikrarlı şekilde destekleyen programlardan biridir.
Sanat eserinde yaratıcılık ve bağımsızlık ile finansman arasındaki ilişki Medici dönemi örneğinde olduğu gibi güçlüdür. Yaratıcı üretimlerin finansmana erişimi ve ekonomik başarısı yeni yeteneklerin görünür olmasına, daha özgün çalışmaların ortaya çıkmasına ve yaratıcı sınıf faaliyetlerinin Eskişehir(Animasyon), Ankara(Oyun) gibi İstanbul(Medya), Bursa(Moda), Konya (Atladığım yer olursa yazın :) gibi bölgelere çekilmesine olanak sağlayacaktır. Finansal alanda gerçekleşen inovasyon faaliyetleri de (blokzincir gibi) sanat finansmanı konusunda yeni olanakların ortaya çıkmasını sağlayacaktır.
Viveka olarak yenilikçi girişimcilik kapsamı altında yaratıcı endüstrileri önemsiyoruz. Bu kapsamda ATOM Kuluçka Merkezi ile 2019 yılının sonuna doğru Anadolu Üniversitesinde Yaratıcı Endüstriler alanında girişimcilik üzerine bir eğitim düzenledik. Üniversitenin Çizgi Film (Animasyon) Bölümü’ndeki ekonomik değer üretimi üzerine tartıştık. Değer önerisi hayal gücümüzü tetiklemek üzerine olan olağanüstü potansiyele sahip bir sektör. Ne de olsa bizi çocuklukta Rönesans büyükleriyle tanıştıran yine bir çizgi filmdi.