Kırmızı Kraliçe'nin Yarışı: Kriz Zamanlarında Dayanıklılık

Startup Apr 17, 2020

Alice dedi ki “Benim geldiğim diyarda bir yere ulaşmak istersen uzun bir süre çok hızlı koşarsan istediğin yere bir şekilde ulaşırsın”

Kırmız Kraliçe : “Ne kadar yavaş bir diyar! Benim geldiğim diyarda bu kadar koştuğunda anca yerinde saymayı başarabilirsin. Eğer bu diyarda bir yere ulaşmak istiyorsan en az iki katı daha hızlı koşmalısın”

Alice Harikalar Diyarında — Lewis Carol

Koşarken en azından yalnız değilsiniz. Photo by Jos Zwaan on Unsplash

Son bir aydır yönettiğiniz startup firmasında, geliştirdiğiniz ürün veya hizmet için siz böyle hissetmediniz mi ? Sadece mevcut durumunuzu korumak için daha hızlı koşmak zorunda hissetmiyor musunuz ?

Çoğu sektör bir süreliğine kapıları kapatırken, ayakta kalanlar kaynaklarını koruma adına harcamalarını kısıtlıyor, bir çok yerden kapasitelerini azaltıyor. Bu konuda bu hafta iki güzel çalışma çıktı : Koç Üniversitesinden Cem Çakmaklı, Sevcan Yeşiltaş, ve Muhammed Ali Yıldırım ve Maryland Üniversitesinden Şebnem Kalemli-Özcan çalışması : Mevcut durumda GSYH %17 ile %7,8 arasında değişen bir azalma öngörüyor. Diğer yazı da Fatih Özatay ve Güven Sak`ın yazısı “COVID-19 SALGINI BİR DEĞİL, BİR KAÇ ÇEYREK SÜRERSE NE OLUR” bir çok makroekonomi politikasına değinirken paylaştığı tabloda : eğlence ve kültür, lokantalar ve oteller, ulaştırma ve turizm GSYH etkisinde kritik bir düşüş etkisi paylaşmışlar.

Bu konuda çözüm geliştirmeye odaklanmış bir açık platform olan Survivalpath ekibinden Orhan Bayram`ın sanal davetlisi oldum. Farklı paydaşları dayanıklılık konusunda fikir önerilerini takip etmek isterseniz aşağıdaki linkten izleyebilirsiniz.

Survivalpath.co yaklaşık 35 dk Orhan ile ile iyi sohbet ettik.

Hem bu mevcut duruma ayak uydurmak hem de belirsiz bir geleceğe doğru plan yaparak işimizi nasıl ayakta tutabiliriz ? Geriye doğru giden bir pazarda küçülmeden mevcut kapasiteni korumak için Kırmızı Kraliçe`nin dediği gibi koşmak büyümek için de iki katı koşmak mı gerekiyor ?

Dayanıklılık (resilience) konusu bir süredir örgütsel davranış, ekonomi ve kent planlamasında kendini gösteren bir kavram. Dayanıklılık bir sistemin önündeki engeller ve yetkinlikleri üstündeki strese rağmen mevcut operasyonel kapasitesini sürdürmeye devam etmesidir.

Operasyonel yetkinlikleriniz kritik varlıklarınız ve onların hizmet devamlılığını korumanızla mümkündür. Varlıklarınız insan kaynağı, sunucu altyapısı, mevcut işbirlikleriniz ve sizinle çalışmaya devam eden müşterileriniz olabilir. Kritik olanlar mevcut hizmetin sürekliliğini etkileyen varlıklar olarak ayırabilirsiniz. Stres ve negatif etkiler rasgele, aniden ölçeklenen, entropik özellikler taşıyabilir.

Dayanıklı Tavşanlardan öğrenecek çok şey var. Lost dizisinden “Sawyer” “Watership Down” kitabını okurken.

Peki startup firmaları organizasyonel dayanıklılıklarını artırmalarını nasıl sağlayabiliriz

1-)Öncelikle tespit, tahmin ve içgörü geliştirme becerilerini iyileştirmeliyiz. Operasyonel yoğunluk ve kargaşanın olmadığı karantina döneminde önümüzdeki dönem gerçekleşebilecek olaylarla ilgili alternatif senaryoların oluşturulması önem kazanıyor. Ünlü risk sermayesi firması Sequoia Capital güzel bir senaryo tablosu hazırlamıştı. Biz de Barış`la bir kaç nokta ekleyerek excel dosyası haline getirdik. İstediğiniz gibi üzerinde çalışabilirsiniz. Ardından mevcut varlıklarınızın ne kadar kritik olduğunu belirleyebilir ve kapasiteyi artırabilirsiniz. Maalesef bir süre “sadece büyüme” stratejisini “finansal sürdürülebilirlik” ile değiştirmek gerekiyor. Zor kararlar alabilir misiniz ? Growth Hacking becerilerimizi belki de Kaos mühendisliğine çevirmemiz gerekecek (Ayrı bir yazı konusu)

2-)Potansiyel riskleri belirlediniz ve negatif etkileri tespit ettiyseniz artık nasıl mücadele edeceğinizi belirleyebilirsiniz ? Riski durdurmayı, pas geçmeyi ya da ortadan kaldırmayı seçebilirsiniz. Ürün ve hizmet portföyünü baştan gözden geçirmek ve taktiksel olarak inceleme vakti geldi. Hangi sektörlerde hareket alanına sahipsiniz? Tedarik zincirinizde seçeneklerinizi artırabilir miyiz ? Müşteri gruplarını çeşitlendirmek ve ürünü değiştirmemiz gerekir mi ? Anlaşmalar ve sözleşmelerde değişiklik için avukatla görüşmemiz gerekir mi? Yeni konsept geliştirmek için ekibinizin içinde tasarım sprinti düzenleyebilirsiniz.

3-)Karantina sona erdiğinde kayıplarını nasıl toparlayabilirsiniz? Mevcut nakit birikiminiz seçeneklerinizi belirleyecek. Elinizde nakit hacmi size ne kadar olanak sağlayacak. Toparlanma süreci satış döngünüz, finansman yapınız ve kritik varlıklarınızın izin verdiği kadar bir kapasiteye olanak sağlayacak. Kapasite ve finasman eksikliklerinizi kurumsal işbirlikleri ile kapatabilir misiniz ?

Nassim Taleb`in “Antifragility” (Antikırılganlık) adlı kitabında şok, stres ve kayıplarla güçlenen sistemlere yer verdi. Taleb`in önerisine göre riskini temel tanımı olan varyasyon ve salınımdan etkilenen kurumlar olduğu gibi, bu tür salınımlardan ve değişkenlikten güçlü çıkmanın da mümkün olduğunu savunuyor. Taleb`in de düşüncelerini de ayrı bir yazı konusunda ayırıyorum.

En önemlisi bu süreç boyunca kendinizi yıpratmamaya ve bağışıklık sisteminizle ilgilenmeye gayret edin. İyi beslenin, strese bağlı atıştırmalıklara ve tüketimlere dikkat edin. İyi uyuyun ve sık molalar verin. Evde hareketliliğiniz artıracak çözümler bulun. Sevdiklerinizle iletişiminizi sıkı tutun. Sizin dayanıklılığınız firmanızdan daha önemli.

Dayanıklılık üzerine inovasyon gerçekleştirmek üzerine bir süredir önemli bir program üzerine çalışıyoruz. Programla ilgili ön taslak dosyasını ilginizi çekerse buradan indirebilirsiniz. Programın ilk adımını geçen hafta gerçekleştirdiğimiz startuplar ve kurumlar arasındaki gerçekleşen tamamen dijital tasarım sprinti ile başladık. Dosya okuduktan sonra emin@viveka.com.tr adresine veya aşağıda yorum kutusuna görüşlerinizi ve önerilerinizi yazarsanız çok mutlu olurum.